Ενώ το παγκόσμιο εμπόριο τροφίμων ανακάμπτει ωστόσο ολοένα και περισσότερα νοικοκυριά όχι μόνο σε υποανάπτυκτες αλλά και σε σχετικά ανεπτυγμένες χώρες, οι πολίτες ξοδεύουν πολύ μεγάλο μέρος του προϋπολογισμού τους, για τρόφιμα, γιατί δεν περισσεύουν χρήματα γι΄ άλλες δραστηριότητες.
Η νέα έκθεση του Παγκόσμιου Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών δείχνει πως το εμπόριο επιστρέφει. Αναμένεται να σημειώσει ρεκόρ όλων των εποχών, τόσο σε όγκο όσο και σε αξία. Όμως, η ραγδαία αύξηση των τιμών απειλεί το εισόδημα των καταναλωτών, όχι μόνο σε φτωχές αλλά και σε πλουσιότερες χώρες.
Οι τιμές των προϊόντων επηρεάζονται από τις εισροές (φυτοφάρμακα, λιπάσματα, ζιζανιοκτόνα κ.ά.) Ειδικοί του FAO κατασκεύασαν έναν Παγκόσμιο Δείκτη Τιμών Εισροών (GIPI), για να εξετάσουν τις επιπτώσεις. Ο δείκτης GIPI αφορά: τιμές ενέργειας, λιπασμάτων, φυτοφαρμάκων, ζωοτροφών και σπόρων.
Από την αρχή του έτους έως τον Αύγουστο του 2021, το FFPI (Δείκτης Τιμών Τροφίμων) αυξήθηκε κατά 34% και το GIPI αυξήθηκε συνολικά κατά 25%, σε σύγκριση με την ίδια περίοδο το 2020. Οι αυξήσεις αυτές επηρεάζουν και την Ελλάδα, στη γεωργία, την κτηνοτροφία και τις ιχθυοκαλλιέργειες αυξάνοντας σημαντικά το κόστος παραγωγής.
Αύξηση των εισαγωγών προβλέπεται για το 2021
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του FAO οι παγκόσμιες εισαγωγές τροφίμων αναμένεται να φτάσουν στο ιστορικό υψηλό του 1,75 τρις δολαρίων ΗΠΑ. Η αύξηση αυτή αναμένεται να κυμανθεί στο 14% σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος και σε 12% σε σχέση με την προηγούμενη πρόβλεψη του Ιουνίου 2021. Η αύξηση, κατά τον FAO, οφείλεται σε υψηλότερα επίπεδα τιμών των διεθνών εμπορευμάτων τροφίμων και τριπλάσια αύξηση του κόστους ναύλων.
Οι αναπτυσσόμενες περιοχές αντιπροσωπεύουν το 40% του συνόλου και ο συνολικός λογαριασμός τους για τις εισαγωγές τροφίμων αναμένεται να αυξηθεί κατά 20% σε σύγκριση με το 2020. Ακόμη πιο γρήγορη ανάπτυξη αναμένεται για τις Χώρες με Χαμηλό Επισιτιστικό Έλλειμμα, λόγω του υψηλότερου κόστους περισσότερο από τον υψηλότερο όγκο εισαγωγών τροφίμων.
ΣΙΤΟΣ – ΑΡΑΒΟΣΙΤΟΣ: Οι προοπτικές παγκόσμιας παραγωγής για τα κύρια σιτηρά παραμένουν εύρωστες. Αναμένεται ωστόσο ρεκόρ συγκομιδής το 2021 για τον αραβόσιτο και το ρύζι, γεγονός που συχνά επηρεάζει τις τιμές προς τα κάτω.
ΖΑΧΑΡΗ: Η παγκόσμια παραγωγή ζάχαρης το 2021/22 προβλέπεται να ανακάμψει μετά από τρία χρόνια συρρίκνωσης, αλλά εξακολουθεί να υπολείπεται της παγκόσμιας κατανάλωσης. Το παγκόσμιο εμπόριο ζάχαρης προβλέπεται να μειωθεί ελαφρά λόγω της μειωμένης διαθεσιμότητας σε βασικές χώρες εξαγωγής και της αύξησης των τιμών.
ΚΡΕΑΣ Η παγκόσμια παραγωγή κρέατος το 2021 προβλέπεται να επεκταθεί, κυρίως λόγω της ταχείας ανάκαμψης της παραγωγής στην Κίνα, ιδιαίτερα του χοιρινού κρέατος. Αναμένονται αξιοσημείωτες επεκτάσεις της παραγωγής λόγω ζήτησης σε όλες τις μεγάλες παραγωγικές περιοχές, εκτός από την Ωκεανία. Μια επιβράδυνση της ανάπτυξης στο παγκόσμιο εμπόριο κρέατος είναι πιθανό να οφείλεται στην αναμενόμενη μείωση των εισαγωγών από τις κορυφαίες περιοχές εισαγωγής, ιδίως την Ασία και την Ευρώπη.
ΓΑΛΑ Η παγκόσμια παραγωγή γάλακτος το 2021 προβλέπεται να επεκταθεί, με αναμενόμενες αυξήσεις σε όλες τις μεγάλες περιοχές παραγωγής, με επικεφαλής την Ασία και τη Βόρεια Αμερική. Το παγκόσμιο εμπόριο γαλακτοκομικών προϊόντων προβλέπεται επίσης να επεκταθεί, εν μέσω της συνεχιζόμενης οικονομικής ανάκαμψης από τις διαταραχές της αγοράς COVID-19. Ωστόσο, τους τελευταίους μήνες, ο ρυθμός αύξησης των εισαγωγών επιβραδύνθηκε λόγω της αύξησης της εγχώριας παραγωγής και της υποτονικής καταναλωτικής ζήτησης.
ΨΑΡΙΑ Η παραγωγή αλιείας και υδατοκαλλιέργειας το 2021 προβλέπεται ν’ αυξηθεί κατά 2% από το επίπεδο του 2020, σηματοδοτώντας ότι η νέα δυναμική της αγοράς που προέκυψε από την πανδημία –η οποία επέφερε βαρύ τίμημα σε αυτόν τον κλάδο– φαίνεται πιθανό να διατηρηθεί μακροπρόθεσμα. Το εμπόριο ψαριών ανακάμπτει παρά τα υψηλά κόστη ναύλων και τις υλικοτεχνικές καθυστερήσεις.